نقش روشنفکران در رونسانس تاریخ معاصر ایران

بسمه تعالی

 

نقش روشنفکری در رونسانس تاریخ معاصر ایران

تاریخ پرفراز و نشیب کشور پهناور ایران شاهد حوادث، اتفاقات، پیشرفت ها و سرافکندگی های زیادی بوده است که در بسیاری از موارد جبران ناپذیر و اثرات آن بصورت یک ضایعه در تاریخ ما برجا مانده است.در تمامی این دوران معاصر هرگاه حادثه ای یا اتفاقی بزرگ در این کشور صورت گرفته است مثل همه حوادث و اتفاقات روزگار، برگرفته و نشات گرفته از سلسله عوامل و پیش زمینه هایی بوده است که با کنار هم قرار گرفتن این موارد و عوامل که زمینه سازی آن حادثه را و محوریت آن واقعه را بر دوش خود حمل می کنند، شاهد انحنایی در تاریخ ایران بوده ایم.از جمله این موارد فرهنگ قالب و غالب در آن برهه تاریخی است که سازش ، آمادگی و توانایی مردم در قبول و پذیرش یا رد آن حادثه مهم تاریخی را تعیین می کند.فرهنگ موجود وحاکم در هر زمان به نوبه خود هم به وجود آورنده ی یک دوران سیاه طلایی یا سیاه یک مملکت است و هم آماده کننده مراحل بعدی و غیر پیشبینی تاریخ فردای یک سرزمین .بنابراین از مهم ترین عوامل تاریخ سازی در هر سرزمینی و کشوری و بخصوص ایران، عنصر فرهنگ است که گرداننده وقایع مهم آن دوران است.در واقع وقتی به عنوان مثال به نهضت عدالتخواهی که یک حرکت عمومی و خواست عمومی و خوایت مردمی بود را مورد بررسی قرار می دهیم درمی یابیم که این نهضت معلول خواست فرهنگی مردم بوده است.فرهنگ عامل اصلی به ستوه آمدن مردم است که دست به یک نهضت یا انقلاب یا مقابله زده می شود.

وقتی یک فرهنگ صحیح و خوب و کامل و سازش ناپذیر بر کشوری سایه بیافکند ، حضور و یا ورود عوامل بیگانه و اجنبی و یا حتی داخلی به آن کشور با مشکلات عدیده ای همراه می شود.با بررسی یک دوره تاریخی از دوران مهم و سرنتوشت ساز کشورمان ایران به دنبال بررسی میزان اهمیت فرهنگ مردم و روحانیت در به وجود آمدن اتفاقات مهم، از جمله سلطه یا خروج اجنب ازایران، باج دهی پادشاهان، تحقیر ملت ایران و ... ما را به نتایج جالبی از اهمیت عامل فرهنگ فکری حاضر در یک عصر بر این اتفاقات می رساند.و یکی از نکات مهم در تاریخ معاصر ایران-200ساله- شناسایی و تشخیص روند فکری حاکمان و غلبه آنها بر فرهنگ مردم در آن عصر است.سازش با اجانب که در تاریخ ما با عنوان موازنه مثبت و منفی جایگاه وی‍ژه ای یافته است را در دوران معاصر با توجه به غنای فرهنگی عموم مردم مورد، عاملی است که در همین سال های گذشته نیز از جمله پرسرو صداترین اتفاقات است.به کارگیری سیاست مذکور در برنامه های کلان مملکتی باعث بروز حوادثی از قبیل:

*افزایش رابطه با کشورهای غربی و هجوم قدرتهای استعماری به ایران

*از دست دادن سرزمین های وسیعی از کشور

*عقب ماندن کشور از قطار پیشرفت علمی کشورهای غربی

*از دست رفتن عزت و غرور ملی ایران در مجامع بین المللی

شهید آوینی هم اینها را گوشزد می کرد...

بسمه تعالی
هرچه بین موضوعات متنوع و جالب کتاب های مشق آزاد گشتم چراغ خاصی برایم چشمک نزد، آخر نمی خواستم کلیشه ای و تکراری بنویسم. و حقیقتا قصد این را نداشتم درباره مسایلی سیاسی بحث کنم ونظری ناقص را به عنوان تحلیل ارائه دهم اما با اندکی جست و جو متوجه ماجراهای سید مرتضی(کامران) آوینی با به اصطلاح روشنفکران اوخر 60 واوایل دهه 70 شدم. دلم آرام نشد که ننویسم و آرام شد که این موضوع را انتخاب کنم و فقط بنویسم...
آوینی در مقالات و سخنرانی های خود تکلیف رابطه با روشنفکران و توسعه طلبان زمانش را به خوبی مورد خطاب قرار می دهد. وقتی سید مرتضی آوینی بعد از انقلاب، به روشنفکران نمی چسبد، آنها سعی می کنند از کامران آوینی قبل از انقلاب صحبت کنند.دست به تخریب چهره او بزنند، وحتی رهبر انقلاب در دیداری با مسئولان صداوسیما به گوشه هایی از این موضوع اشاره می فرمایند« یکی‌ از مدیران دستگاه‌های‌ فرهنگی‌ درباره‌ی‌ یک نفر از همین چهره‌های‌ معروف فرهنگی‌ِ خوب - که امروز جزو شهدای‌ عالی‌ مقام ماست و من خیلی‌ به او علاقه داشتم و همیشه به دستگاههای‌ مختلف فرهنگی‌ توصیه می‌ کردم که از وجودش استفاده کنید- چند عکس به من نشان داد که مربوط به قبل از انقلابِ او بود و او را در مناظری‌ - که آن زمان برای‌ جوانان خیلی‌ پیش می‌ آمد - نشان می‌ داد. آن آقا به من گفت: بفرما! این همان کسی‌ است که شما این طور از او تعریف می‌ کنید! من عکسها را که نگاه کردم گفتم ارادتم به این شخص بیشتر شد، چون او در این محیط بوده و حالا این گونه شده است؛ حتماً باید از ایشان استفاده کنید!»( بیانات در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما- 15/11/81)

اما همانگونه